Proces planowania finansowego to po prostu świadome układanie strategii dotyczącej pieniędzy w firmie – i to na wielu poziomach. Nie chodzi tu tylko o to, żeby spiąć miesięczny budżet czy policzyć, ile zostanie na koncie po opłaceniu rachunków. W firmie proces planowania finansowego to coś znacznie istotniejszego – to sposób, w jaki przedsiębiorstwo patrzy w przyszłość i przygotowuje się na różne potencjalne sytuacje.
Wyobraź sobie, to w taki sposób: plan finansowy to coś w rodzaju mapy. Jeśli ją posiadasz, to się nie zgubisz, a nawet jeśli pojawi się moment zawahania, zawsze wiesz, gdzie zajrzeć. Tak samo działa planowanie finansowe w biznesie – wiesz, dokąd się kierujesz i jakie masz opcje dotarcia do celu.
Proces planowania finansowego to między innymi:
- wyznaczanie realistycznych celów finansowych,
- planowanie budżetu i kontrolowanie kosztów,
- analizowanie, skąd firma będzie brała pieniądze na rozwój,
- przewidywanie ryzyka i opracowywanie planu awaryjnego,
- a także podejmowanie decyzji inwestycyjnych na podstawie liczb.
Co ważne – nie jest to proces jednorazowy. Jest to raczej coś, co monitorujemy regularnie i udoskonalamy lub zmieniamy w zależności od potrzeb i zmieniającego się środowiska. Dzięki temu firma może na bieżąco dostosowywać się do zmieniających się warunków rynkowych, inflacji, kursów walut czy zwyczajnie – potrzeb swoich klientów.
Dlaczego to takie istotne? Bo proces planowania finansowego nie tylko porządkuje budżet, ale przede wszystkim daje pewność działania. Firma, która planuje, nie reaguje na kryzysy chaotycznie, tylko wie, co robić.
I to jest w zasadzie odpowiedź na pytanie, czym naprawdę jest proces planowania finansowego – to narzędzie do podejmowania świadomych decyzji i unikania kosztownych błędów.
Jak wygląda proces planowania finansowego?
Skoro już wiemy, czym w ogóle jest proces planowania finansowego, to warto zobaczyć, jak on wygląda w praktyce.
Najczęściej proces planowania finansowego przebiega w kilku fazach.
1. Analiza sytuacji wyjściowej
Najpierw trzeba wiedzieć, gdzie jesteśmy. Firma zaczyna od analizy swoich finansów: przychodów, kosztów, zadłużenia, dostępnych środków, obsługiwanych klientów lub posiadanych kontraktów. To pozwala ocenić kondycję przedsiębiorstwa. Bez tego ani rusz – jak można planować przyszłość, nie wiedząc, z czym startujemy?
2. Określenie celów finansowych
Kolejny krok to ustalenie, dokąd zmierzamy. Cele mogą być różne: zwiększenie przychodów lub marży brutto/EBITDA, ekspansja na nowe rynki, poprawa płynności finansowej czy inwestycje w nowoczesne technologie. Ważne, żeby były one realistyczne, mierzalne i konkretne.
3. Tworzenie planu działań
Tutaj zaczyna się najciekawsza część – czyli układanie strategii. Firma planuje, jak osiągnie swoje cele: jakie koszty musi ponieść, jakie inwestycje są niezbędne, skąd wziąć finansowanie. To moment, w którym arkusze kalkulacyjne pomagają zobaczyć, co się stanie, jeśli coś pójdzie inaczej niż zakładano.
4. Wdrażanie planu
Planowanie to jedno, a realizacja to drugie. W tej fazie teoria zamienia się w praktykę. Firma wdraża budżet, pilnuje kosztów, monitoruje przepływy pieniężne i w razie potrzeby koryguje działania.
5. Monitorowanie i aktualizacja
Pamiętaj, że planowanie finansowe to proces, który trzeba stale aktualizować. Warunki rynkowe się zmieniają, pojawiają się nowe szanse i zagrożenia, a firma musi reagować. Dlatego monitorowanie wyników i dopasowywanie planu na bieżąco, jest tak ważne.
Metody prognozowania finansowego
Wiemy już, jak wygląda proces planowania finansowego, czas wejść w temat, który nadaje mu prawdziwej mocy – prognozowanie finansowe. Bo planować można różnie: na wyczucie, na podstawie przeszłych doświadczeń albo – i to jest ta najlepsza droga – w oparciu o konkretne dane i sprawdzone metody. Prognozowanie finansowe to po prostu przewidywanie przyszłości firmy w liczbach. Czyli mamy tu statystykę, analizę danych i zdrowy rozsądek.
Metoda historyczna – sprawdzasz, jak wyglądały przychody, koszty czy marże w poprzednich latach i na tej podstawie zakładasz, że podobnie będzie w przyszłości. To metoda dobra, kiedy firma działa w stabilnym otoczeniu.
Metoda wskaźnikowa – tutaj korzystamy z różnych wskaźników finansowych, takich jak rentowność, płynność czy zadłużenie. Dzięki nim możemy tworzyć modele i przewidywać, jak zmienią się wyniki finansowe, jeśli np. wzrosną koszty surowców albo spadnie sprzedaż.
Analiza scenariuszowa – ta metoda polega na przygotowaniu kilku scenariuszy: najlepszego, najgorszego i najbardziej prawdopodobnego. Dzięki temu firma wie, co zrobić, jeśli przychody wzrosną szybciej niż zakładano, ale też jak się bronić, gdy rynek zacznie hamować.
Metoda ekspercka – warto sięgnąć po doświadczenie ekspertów – menedżerów, analityków czy doradców finansowych, bo to oni potrafią połączyć twarde liczby z intuicją biznesową i wskazać kierunki, których same wykresy by nie pokazały.
Modele matematyczne i statystyczne – bardziej zaawansowane firmy korzystają z metod ilościowych, takich jak analiza regresji czy prognozy ARIMA. Brzmi skomplikowanie, ale w praktyce chodzi o to, by algorytmy matematyczne wyłapywały zależności w danych i przewidywały przyszłość z większą precyzją.
Narzędzia do modelowania i prognozowania finansowego w firmie
Jeśli chodzi o najpopularniejsze narzędzia do modelowania i prognozowania finansowego, to zdecydowanie wyróżnia się ta piątka:
- Excel – wciąż najczęściej używane narzędzie, szczególnie w małych i średnich firmach.
- Anaplan– lider wśród dużych organizacji, świetny do planowania strategicznego.
- Adaptive Insights (Workday Adaptive Planning) – popularne rozwiązanie chmurowe do prognozowania.
- Power BI – narzędzie analityczne Microsoftu, często używane do raportowania i wizualizacji prognoz finansowych.
- Oracle Hyperion – klasyka w dużych korporacjach, mocno rozbudowany system FP&A.
Dlaczego proces planowania finansowego jest potrzebny?
Ważne pytanie: czy naprawdę każda firma musi przechodzić przez proces planowania finansowego? Odpowiedź jest prosta: tak.
Dlaczego? Bo planowanie finansowe to przede wszystkim kontrola i bezpieczeństwo. Firma, która planuje, ma świadomość, co się dzieje z jej pieniędzmi, jakie są ryzyka i w jaki sposób można je zminimalizować. Spójrzmy na przykłady.
1. Stabilność w niepewnych czasach – inflacja, zmiany kursów walut, kryzysy gospodarcze czy nowe przepisy podatkowe, z planowaniem finansowym jesteś na bieżąco.
2. Lepsze decyzje inwestycyjne – kiedy właściciel lub zarząd widzi czarno na białym prognozy przychodów i kosztów, łatwiej zdecydować, czy warto wejść w nową inwestycję.
3. Płynność finansowa – planowanie finansowe pomaga zadbać o to, by firma miała pieniądze nie tylko na rozwój, ale i na codzienne funkcjonowanie.
4. Zaufanie inwestorów i partnerów – firmy, które potrafią pokazać spójny i realistyczny plan finansowy, budzą większe zaufanie. Inwestorzy i banki dużo chętniej współpracują z przedsiębiorstwami, które mają proces planowania finansowego, bo widzą, że nie są to działania przypadkowe, tylko przemyślana strategia.
5. Rozwój i przewaga konkurencyjna – planowanie finansowe to narzędzie do rozwoju. Firmy, które przewidują trendy, analizują dane i odpowiednio reagują, wyprzedzają konkurencję.
Komu proces planowania finansowego jest potrzebny? Jakie firmy na tym zyskują?
Uwaga! Z planowania finansowego korzystają – i korzystać powinni – praktycznie wszyscy.
Małe firmy i start-upy – w małych biznesach każdy błąd kosztuje najwięcej. Brak planu finansowego może oznaczać problemy z płynnością, kłopoty z zapłatą faktur czy brak środków na rozwój. Dla start-upów proces planowania finansowego to wręcz warunek przetrwania – pomaga pokazać inwestorom, że pomysł na biznes to nie tylko marzenie, ale i bardzo konkretne liczby.
Firmy średnie – średnie przedsiębiorstwa są często w momencie, kiedy chcą się rozwijać – inwestować w nowe technologie, zatrudniać więcej ludzi czy wchodzić na nowe rynki. Tutaj planowanie finansowe daje bezpieczeństwo, że ten rozwój będzie stabilny.
Duże korporacje – dla dużych organizacji proces planowania finansowego to standard. Tutaj w grę wchodzą ogromne budżety, inwestycje w wielu krajach i skomplikowane struktury finansowe.
Firmy rodzinne – często zapominamy, że planowanie finansowe jest też kluczowe w firmach rodzinnych. Dobrze przygotowany proces planowania finansowego pomaga w tym, żeby firma mogła przetrwać lata i się rozwijać.
Branże wrażliwe na zmiany – niektóre sektory, jak handel, transport, produkcja czy IT, szczególnie potrzebują planowania finansowego. Dlaczego? Bo są mocno zależne od zmieniających się kosztów (np. paliwa, surowców), kursów walut czy trendów rynkowych.
Jakie znaczenie ma w tym firma, taka jak nasza, czyli incro?
Na koniec warto spojrzeć na proces planowania finansowego z perspektywy praktyki i odpowiedzieć sobie na pytanie: kto może sprawić, że cała ta układanka będzie miała sens i faktycznie przełoży się na rozwój biznesu.
Prawda jest taka, że wielu właścicieli firm czy menedżerów skupia się głównie na rozwoju sprzedaży, pozyskiwaniu klientów czy tworzeniu nowych produktów, a kwestie finansowe zostają gdzieś w tle. Tymczasem to właśnie finanse są fundamentem, bez którego najciekawszy nawet pomysł nie utrzyma się zbyt długo.
I tutaj pojawia się Incro, dzięki naszemu doświadczeniu i wiedzy potrafimy spojrzeć na sytuację firmy obiektywnie, wskazać jej mocne i słabe strony, przygotować realne prognozy i pomóc je wdrożyć w praktyce.
Proces planowania finansowego nie jest czymś, co można załatwić w wolnej chwili czy odłożyć na później. Firma, która próbuje radzić sobie z tym sama, często popada w pułapkę zbyt optymistycznych założeń albo zwyczajnie gubi się w gąszczu danych i scenariuszy.
W Incro dajemy przedsiębiorcom coś więcej niż tylko tabelki czy raporty – oferujemy spokój i bezpieczeństwo. Dzięki wsparciu ekspertów właściciel biznesu może skupić się na tym, co robi najlepiej, czyli na rozwijaniu swojej działalności, wiedząc, że kwestie finansowe są pod kontrolą i są oparte na solidnych prognozach.
Proces planowania finansowego to nie tylko zestaw liczb i arkuszy, ale przede wszystkim narzędzie strategiczne, które pozwala każdej firmie – małej, średniej czy dużej – działać pewniej, rozwijać się stabilniej i unikać kosztownych błędów. To proces, który zaczyna się od analizy sytuacji wyjściowej, prowadzi przez określanie celów i tworzenie planów, aż po wdrażanie i monitorowanie efektów.
Potrzebujesz takiego wsparcia?
💬Skontaktuj się z nami na https://incro.pl/kontakt/ i umów się na bezpłatną konsultację.
